DE NEDERLANDSE ACADEMIE VOOR 'PATAFYSICA
EERSTE STOOMBESLUIT
Onder auspiciën van OAO, Ons Aller Oppergemaal
Esonstad, 8 Palotin 132 EP
Herzien 1 Absolu 136 EP
Tvan Slobex R./OCS
EERSTE STOOMBESLUIT
Onder auspiciën van OAO, Ons Aller Oppergemaal
Esonstad, 8 Palotin 132 EP
Herzien 1 Absolu 136 EP
Tvan Slobex R./OCS
De Nederlandse Academie voor 'Patafysica (NAP)
De Nederlandse Academie voor 'Patafysica (NAP), ook wel Bâtafysica genaamd, legt zich toe op het verspreiden en verzamelen van denkbeeldige oplossingen in 'Patavia (vulgair: De Nederlanden). Verslagen van de wetenschappelijke excursies worden gepubliceerd in De Centrifuge, het officiële orgaan van de NAP.
De 'Patafysica is in de eerste plaats een wetenschap, volgens Alfred Jarry dé wetenschap. De officiële Triangulatie van de NAP luidt kortweg:
1. De 'Patafysica is de wetenschap van denkbeeldige oplossingen.
2. De 'Patafysica is de wetenschap die zoekt naar de wetmatigheid van de uitzondering, met bijzondere belangstelling voor het epifenomeen en de afwijking.
3. De 'Patafysica is de wetenschap die al doende het universum exploreert dat parallel loopt met de officieel erkende wereld.
De patafysici trekken door de wereld met belangstelling voor alles wat op hun weg komt. Zij leggen wilde verzamelingen aan, ordenen zonder tot een orde te geraken, en laten een spoor van denkbeeldige constructies achter. Patafysici verkennen gebieden die aan de kaarten van de reguliere wetenschap ontsnappen. De onderzoekers meten het onmeetbare, verwoorden het ongehoorde, en mechaniseren het onstoffelijke. Omgekeerd weten zij in het meest banale voorwerp een onverwacht patafysische dimensie bloot te leggen. Zij ontsluiten het gebied van de mogelijkheden waar ieder voorval wordt geregeerd door een eigen wetmatigheid. De patafysici verbazen zich collectief over het consensus omnium en verdedigen de eenmanswetenschap.
De patafysici huldigen de gelijkwaardigheid van alle zaken en personen, en voelen daarom ook niet de behoefte aan humor, polemiek of satire.
Het Collège de 'Pataphysique
De Nederlandse Academie voor 'Patafysica is een officiële satelliet van het Collège de 'Pataphysique, een genootschap voor onnutte en inexacte wetenschappen dat eind 19e eeuw door Alfred Jarry is bedacht, en op de 22e Palotin 75 EP (Ère Pataphysique, vulgair: 11 mei 1948) is verwezenlijkt. Het Collège organiseert bijeenkomsten waar geleerden gegevens uitwisselen, geeft een tijdschrift uit, en hanteert een eeuwigdurende kalender.
Onder de roemruchte leden telt het Collège onder meer: Emmanuel Peillet, Dr. Sandomir, Raymond Queneau, Boris Vian, Max Ernst, Ionesco, Jacques Prévert, Marcel Duchamp, Jean Dubuffet, Man Ray, Michel Leiris, de Marx Brothers, Arrabal, Enrico Baj, Stefan Themerson, Francis Ponge, Julio Cortazar, Italo Calvino, Umberto Eco en de Vierde Republiek ('femme du monde').
M.C.Escher was, als schepper van denkbeeldige werelden, de enige Nederlandse Satraap. Sinds 15 Palotin 132 (vulg. 4 mei 2005) kent het Collège ook twee Nederlandse Regenten, Bastiaan van der Velden (Chaire de Nautique Epigéenne, leerstoel landvaartkunde) en Matthijs van Boxsel (Chaire de Morosophie).
Het lidmaatschap van het Collège staat open voor zoogdieren, vissen, amfibieën, planten en mineralen. Zo heeft de hond Kirmu, drager van de Orde van de Grote Gidouille, Lid van de Faculteit voor Catachimie te Toulouse, een reeks belangwekkende publicaties op zijn naam staan.
Het Collège eert heiligen als Saint-Raphaël (aperitief), Saint-Lazare (station), Mijnheer Plume, maar ook Ossian, Baron van Münchhausen en Han van Meegeren (vervalser), en hanteert een plechtig wetenschappelijk jargon.
Het Collège geeft eigen postzegels en briefkaarten uit.
De 'neo-wetenschappelijke' roman Gestes et Opinions du Docteur Faustroll, pataphysicien van Alfred Jarry vervult voor het Collège de rol die het Oera Linda Boek vervult voor de Friezen, en de Franciade voor de Fransen; hij voorziet in de mythe die de patafysische gemeenschap aaneensmeedt.
Sinds de 24e Gueules (vulgair 18 februari 1997) is Hare Magnificentie Lutembi de gekozen Vice-Curator. Zij heeft enkele baanbrekende werken over het ontstaan van de mens en over de zondvloed gepubliceerd op basis van haar amfibische ervaringen als krokodil aan de oevers van het Victoria-meer in Oeganda. De afdrukken die haar voorpoten in het zand achterlaten volgens de 32 posities van een ideografisch systeem, zijn ontraadseld door haar Anagnost en vertaald in meerdere landen.
Het Nederlands Instituut voor 'Patafysica
'Heeft Patavia behoefte aan een Nederlands Instituut voor 'Patafysica? De 'Patafysica was in Patavia voor de NIP en zal er ook na de NIP zijn. Zij was, is, en zal altijd zijn; zij overleeft alles, ook zichzelf. Zij hoeft er niet eens te zijn om toch effect te sorteren.' OAO Stoomwet 131 EP
De NAP is voortgekomen uit het Nederlands Instituut voor 'Patafysica (NIP) dat in het diepste geheim op de 1e Absolu 100 EP (Ère Pataphysique, vulgair: 8 september 1972) is opgericht. Hare Magnificentie Lutembi (toen nog Satraap) heeft in de maand Phalle 100 EP (vulgair: augustus/september 1972) incognito enkele voorbereidende bezoeken gebracht aan koningin Juliana, die zij intiem heeft leren kennen tijdens een tentoonstelling aan de Boulevard Saint-Germain te Parijs, gewijd aan de 'Patafysica ter gelegenheid van het verschijnen van deel 1 van de Cahiers (vulg.: april 1950). Zie de zorgvuldige tekening 'Vive la Haulande' van Henri Bouché, toenmalig Regent van de Crocodilologie. (De kennismaking was van doorslaggevende invloed op de morosofische redevoeringen die onze Vredesvorstin op 23 en 25 mei in het Palais de l'Elysée en de Cité Universitaire te Parijs heeft gehouden.)
Na intensief veldwerk en verschillende ballontochten hebben bâtafysici de odyssee van Lutembi kunnen reconstrueren: na de terwaterlating in Le Néant, zwom ze via de Vesle, de Seine, de Maas, de Waal en het Amsterdam-Rijnkanaal naar Amsterdam, alwaar zij vermomd als luxekoffer het Paleis op de Dam heeft bezocht. Op het Spui heeft Lutembi enkele leden van het Deskundologisch Genootschap gevisiteerd in een krul op het Spui, de hoofdstedelijke spiraal. Ook heeft zij het Kosmische Ei geraadpleegd dat oraal is gebaard door Frides Laméris OV.
Daarna is zij via het IJsselmeer en de sluizen bij Lelystad naar Lemmer gezwommen. Onderweg bracht zij een bezoek aan de Spiral Hill in de zandgroeve te Emmen, en aan Bâtastad bij Best. Kranten zagen de Satraap abusievelijk aan voor een uit een Duitse dierentuin ontsnapte achterneef, die inmiddels is gerepatrieerd met hulp van wijlen prins Bernhard, olifantoloog en voorzitter van het World Wildlife Fund.
Hoogtepunt van haar reis was het bezoek aan de beoogde voorzitter van de NIP, de Piramide van de Polder, de Taj Mahal van Friesland, de Kathedraal van de Teroelsterkolk, de Nationale Vrijgezellenmachine die ons Aller Boezem bemaalt, Alfa en Omega van 'Patavia, OAO, Ons Aller Oppergemaal te Lemmer (vulgair Woudagemaal genaamd).
Omgekeerd zijn via de centrifugale slakken in water vertaalde boodschappen uitgegaan naar het Collège de 'Pataphysique in Frankrijk. De arcane watertaal waarin stromingen, temperaturen, en het zoet/zout gehalte een rol spelen, is te boek gesteld door aquagrammatologen. Ook wuivend wier, walvisgezang en wolkenkunde spelen hier mee, om nog maar te zwijgen van waterkristallen. Voor de ontcijfering zijn we veel dank verschuldigd aan de Prince de Lignac, oprichter van het Nederlands Talen Instituut, het NTI, (auteur van Hoe u óók miljonair wordt, in de traditie van de Miljoenenstudiën van Multatuli, een van de Testamenten van de NAP) wiens boot op een strategisch punt in de Middellandse Zee was gelegen. Tijdens het ontraadselen van het Noordzeegrieks is hij tot de etherniteit gepromoveerd.
Driehoeksoverleg met Zweden en Engeland bij de Doggersbank is intussen gevoerd door een school haringen, die zoals iedere erudiet weet, communiceren door 's nachts scheten te laten; de frequentie van het knetterend geluid ligt tussen de 1,5 en 22 kilohertz, met een gemiddelde duur van 2,5 seconden en uitschieters tot acht seconden.
OAO
'Zo gemeen: een stoommachine op eigen kracht koud water in zijn hete ingewanden laten pompen, dat de sukkel dan weer in stoom veranderen moet, nooit kan hij uitblazen op die manier.
De stoommachine met zijn waterpomp en zijn regulateur waarmee hij op eigen verantwoording zijn snelheid beheerst, was niet alleen de eerste machine, maar ook de eerste machine die op een levend wezen leek.
Hij is - veel elektrische centrales werken tot op heden met stoommachines - eigenlijk nog altijd de oppermachine.
Er zou gemakkelijk een stoommachine gebouwd kunnen worden die niet alleen op eigen kracht vers water inneemt, maar ook, wanneer de brandstof dreigt op te raken, zelfstandig naar een bos rijdt om een boom te vellen, of een gat boort en steenkolen delft. Of wortel schiet op een gasbron.'
W.F. Hermans Dinky Toys in Podium 1963 (vulg.), 9/10
Nader Lemmer onder water vanuit het IJsselmeer, en u stuit op uitbundig wuivende wieren, tactisch manoeuvrerende algenformaties en audiosensitieve waterkristallen. U ontmoet prikken, finten, elften en andere dwaalgasten die via de spiesluizen van de Afsluitdijk zijn binnengezwommen, migranten die 'vanuit de monitoringsverplichtingen voortvloeiend uit de Habitatrichtlijn' door de overheid met argusogen worden gevolgd. Apotheose is een synchroon onderwaterballet van witte en blauwe drenkelingen.
Wie zijn hoofd boven het troebele water steekt, ziet een zestig meter hoge rode schoorsteen de hemel penetreren, een betrouwbaar baken voor Zuiderzeevaarders. Daarnaast staat strak en stoer tegen de horizon, de Piramide van de Polder, de Stoomkathedraal van de Teroelsterkolk, de Nationale Vrijgezellenmachine die ons aller Boezem bemaalt, het IR. D.F. WOUDAGEMAAL.
Het Friese gemaal is ontworpen volgens de architectuuropvattingen van de Amsterdamse School. Typerend zijn de horizontale gevelindeling en de sobere uitmonstering. Naast het geheide ketelhuis bevindt zich het bijgebouw van de chefstoker en het schaftlokaal van het personeel.
Treden wij de machinehal aan de boezemzijde binnen, dan frappeert ons de majestueuze machinehal die wordt beheerst door vier gitzwarte tandem compoundstoommachines met daaraan gekoppeld vier machtige vliegwielen die acht ronde pompen aandrijven, de befaamde centrifugale slakken die per dag ongeveer 6 miljoen kubieke meter water verplaatsen. Daarmee kan het hele Sneekermeer in twee etmalen worden leeggepompt!
In dit kosmisch proces ontmoeten de vier elementen elkaar: vuur verhit water tot hete lucht waarmee turbines worden aangedreven die Nederlandse grond droog houden. Water wordt kortom met water bestreden, terwijl het land langzaam maar zeker zinkt. (Zie ook Peri Bathos or the Art of sinking.)
Na zes uur opstarten en opwarmen draait de inmiddels 80 jaar oude machine op volle toeren en spelen de onderdelen een ritmisch concert. Ook in de kelder klinkt het geluid van een industrieel verleden, opmaat naar een glanzende toekomst. (Volgens Jarry betekent IN-DUS-TRIE één-twee-drie in álle talen!)
Nederland is een superprothese, een hydraulisch systeem van sloten, sluizen, dijken en dammen, een gigantische denkbeeldige oplossing. Geen wonder dat het Woudagemaal unaniem is gekozen tot President van de NAP.
Tenslotte grenst het gemaal aan een kolk die uit vogelperspectief bezien de vorm van een spiraal heeft, embleem van de 'Patafysica.
Ons Aller Oppergemaal ligt als waterkering op een stroomkanaal dat evenwijdig loopt aan het Prinses Margrietkanaal, als om te illustreren dat het gemaal een wereld regeert die parallel loopt aan de als normaal ervaren wereld, een Waterstaat in de Staat, met eigen grenzen, een eigen bestuur en eigen verkiezingen. De ene Staat kan niet zonder de andere. Tussen het Partykasteel, bungalowpark Aquaronde, het Indian Motor Cycle Museum en Aquapark Chalet lijkt het stoomgemaal Wouda een reliek uit vervlogen tijden, maar zonder dit anachronisme zouden deze tempels van vreugde en voorspoed allang zijn weggespoeld.
In-dus-trie
'Het mooivinden van een machine is in feite een soort identificatie met de maker, een herbeleving van de gedachtengang van de uitvinder. […] Het klassieke voorbeeld in dit verband blijft natuurlijk de stoommachine: het eerste voorwerp dat bewegen kon "zonder dat het getrokken of geduwd werd", dat wil zeggen zonder dat er dierlijke energie, wind of zwaartekracht aan te pas kwam. Het was de eerste maal dat zich een logische cyclus voltrok in een ander medium dan een brein - de stoommachine was de concreet geworden abstracte gedachte, letterlijk het woord dat neergedaald was in het stof.'
Rudy Kousbroek: Het licht van de rede of het licht van de kerstboom (in Einsteins Poppenhuis, Amsterdam 1990 vulg.)
Bij de droogmaking gaan kunst en techniek hand in hand; wat opvalt is de elegante symmetrie: om de assen te ontlasten heeft iedere machine twee pompen. De verdubbeling is doorgevoerd in de plaatsing van de kantoren, de hoge ramen, en de palen met waarschuwingsbordjes 'Niet achter de pompen s.v.p.'
Tussen de ingewanden van het gemaal zien wij een veelkleurig buizenstelsel, als de aderen in een anatomisch model van het menselijk lichaam: rood staat voor stoom, geel voor afgewerkte stoom, groen voor koelwater, blauw voor lucht, bruin voor smeerolie, zwart voor de condensor. De kleuren maken een onzichtbaar alchemistisch proces aanschouwelijk. In een gesloten circuit muteert het ontharde water in de Schotse vuurgangvlampijpketels tot oververhitte stoom die de machines op gang brengt, waarna de afgewerkte stoom naar de condensor in de kelder wordt gezogen om gereinigd van smeerolie opnieuw tot verhitting te worden gebracht.
Alleen als de slapende reus ontwaakt om voor enkele dagen zijn noodzakelijke werk te verrichten, wordt de installatie doorgeblazen om haar op temperatuur te brengen, en ontsnappen onder de gewelven dampwolken waarop het gemaal aan het land lijkt te ontstijgen.
Als enige versiering merken wij op een smaakvolle lambrisering, uitgevoerd in gekristalliseerde tegels. De wanden daarboven zijn gemetseld in de bekende Friesche handvormsteen. De overkapping is in ijzerconstructie uitgevoerd. Ook het fraai gekrulde smeedwerk van de trapleuning naar het ketelhuis mag niet onvermeld blijven. Let verder op de vloeddeuren, de zestons handloopkraan, de straalejecteurs, persloopfilters, uitstroomgaten, de rechthoekige zuigmondingen en de blaasmachines.
In 1869 is voor het eerst het idee geopperd om de Friese boezem - het stelsel van meren, kanalen en vaarten - te bemalen met stoommachines, de gangmakers van de industriële revolutie. Het eindeloze gepolder tussen Rijk, Waterstaat en de provincie Friesland leidt echter tot grote vertraging. De elf Friese steden en dertig grietenijen besluiten 'op zijn elfendertigst' over te gaan op stoom, nadat Friesland enkele malen kopje onder is gegaan. Met als gevolg dat het Woudagemaal pas is voltooid als de feeën Diesel en Electriciteit de wereld hebben betoverd.
Onze voorzitter is, na ruggespraak met Alfred Jarry, door koningin Wilhelmina officieel in gebruik genomen op 2 HaHa 48 EP (vulg.: 7 okt 1920). (Prins Hendrik zou bij deze gelegenheid tegen het gemaal hebben gezegd: 'Dag collega.')
Ons Aller Oppergemaal is het grootste, nog in bedrijf zijnde, stoomgemaal ter wereld; het overtreft in capaciteit zelfs de beroemde Nijlgemalen te Khatatbeh!
Net als de piramide van Cheops, de tempels van de Borubodur en het zomerpaleis te Peking is het uitstekend onderhouden monument in 1998 op de Werelderfgoedlijst van de UBUNESCO geplaatst. Het gemaal is 'een bijzonder symbool van de Nederlandse waterhuishoudkunde en van het stoomtijdperk', vertegenwoordigt 'een fase in de ontwikkeling van de menselijke beschaving', en is daarom 'van uitzonderlijke universele betekenis'.
Topografische aantekening
In opdracht van OAO (Ons Aller Oppergemaal) is door ir. Joop Nuyens van de Topografische Dienst de verborgen patafysische structuur van Nederland onthuld.
NAP
Het NIP is in overleg met het Collège de 'Pataphysique en OAO, Alfa en Omega van de Boezem, op 29 Clinamen 102 (vulgair: 17 december 1974) geocculteerd naar aanleiding van het drama in Francia. In 1997 is Satraap Lutembi verkozen tot nieuwe Vice-Curator. Dankzij de nauwe banden tussen Hare Magnificentie en OAO kon Patavia profiteren van informatie over de zeespiegelstijging.
Hare Magnificentie gaf OAO opdracht de NIP te reanimeren. OAO nam contact op met B.D. en T.S..
B.D. OCS (onderscheiden met de Orde van de Centrifugale Slak) is kenner van het Fries, een hoogst denkbeeldige taal, en uitgever b.d. van een surrealistisch tijdschrift over blauwe haringen.
T.S. OCS is een morosoof die is gespecialiseerd in morosofen, en verwikkeld in de deskundologische theorieën, schema's en machines van de Insektensekte.
Beide bâtafysici kregen opdracht de Deskundologen van weleer op te sporen. Na maanden dolen door de Hollandse polders ontdekken ze te Ruigoord, een oase in het in-dus-trie-gebied rond A*dam, onder een immuunblauwe hemel Theo Kley die hen dobberend op een opblaasbaar lotusblad ontvangt met de woorden: 'Ik wacht al drieduizend jaar op jullie.'
Besloten wordt dat B.D. sturing geeft aan de Centripetale Studiën, gericht op het verzamelen van materiaal dat betrekking heeft op Alfred Jarry en de geschiedenis van het Collège de 'Pataphysique. B.D., een getalenteerde flatulent, werd hierin aanvankelijk gesteund door de Petomane Haringen, maar de Geleerde School is onlangs weggevist door Deense trawlers.
T.S. coördineert de Centrifugale Studiën, de verspreiding en verzameling van denkbeeldige oplossingen in 'Patavia (de Lage Landen).
De NAP volgt zodoende de bewegingen van de Gidouille van Ubu en mutatis mutandis de activiteiten van OAO, die de Boezem ledigt in tijden van wateroverlast en water binnensluist in tijden van droogte.
Nu OAO kort geleden met pensioen is gegaan, kan hij zich helemaal wijden aan onze organisatie en zal de Bâtafysica zich in haar volle luister openbaren aan het Nederlandse volk.
De Geoïde
Besloten wordt de NIP om te dopen tot de NAP, om voor de hand liggende redenen. De NAP is immers onze geoïde, het vlak waar dezelfde zwaartekrachtpotentiaal heerst, de referentie waaraan alle gebeurtenissen in 'Patavia worden gerelateerd. De NAP is overal zichtbaar dankzij de ongeveer 35.000 peilmerken zoals boutjes in gebouwen, bruggen en viaducten. In de Eenhoornsluis te Amsterdam is een merksteen te raadplegen. Ter verzekering van de NAP is een bronzen bout op een 22 meter lange heipaal onder de Dam te Amsterdam aangebracht. Een putdeksel met de letters NAP biedt toegang tot de Academie.
De afdeling Rijksdriehoeksmeting en de NAP beheren en distribueren informatie over de Geometrische Infrastructuur (GI) van Nederland, de basis voor alle landmeetkundige werkzaamheden.
De bâton-à-physique
De term Bâtafysica is geen Bataafse woordspeling, maar een door Jarry zelf gemunt begrip; de term 'Pataphysique is volgens een van de vele patafysische etymologieën via bât-a-physique afgeleid van de mystieke Bâton-à-physique, die als roterende diameter van de cirkel zowel verticale als horizontale posities kan innemen en zodoende Min of Meer kan betekenen. Hij belichaamt kortom de eenheid van tegendelen. (Zie het nulnummer van De Centrifuge en Alfred Jarry's César-Antechrist.)
Diakriticon
De NAP kent geen vrienden of vijanden, alleen bewuste of onbewuste bâtafysici die worden onderscheiden door een accent circonflexe (het dakje of Diakriticon) op de eerste a. Zoals het Collège de 'Pataphysique bewuste en onbewuste patafysica onderscheidt door middel van een apostrof (de apenstrop, met een verwijzing naar Bosse-de-Nage, de scheepsmaat van Doctor Faustroll op diens reis per boot over land van Parijs naar Parijs).
Overigens schrijven wij 'Patafysica altijd met een hoofdletter; woorden als patafysicus en patafysisch worden zonder hoofdletter en zonder apostrof geschreven. Mutatis mutandis schrijven wij Bâtafysica altijd met een hoofdletter, maar anders dan de patafysici schrijven wij bâtafysicus of bâtafysisch altijd met Diakriticon (het diakritisch of onderscheidend teken), tenzij er sprake is van onbewust batafysisch gedrag. In dat geval wordt ook wel gesproken over dakloze batafysici.
Topografische aantekening II
Waarom ligt de Noordzee in het westen, de Zuiderzee in het oosten en de Oosterschelde benoorden de Westerschelde? Voor een beter begrip van onze geschiedenis moeten we de landkaart een kwartslag draaien. Zo herkennen we direct de centrale rol van ons Oppergemaal. In het vervolg zal de West-oriëntatie worden aangehouden in de berichtgeving over nationale Zaken. (Officiële bekendmaking van OAO, d.d. 8 Palotin 132 EP in De Centrifuge.)
De Zondvloedmachine
Anders dan de meeste instituten heeft de NAP geen boodschap aan de mensheid. Zij voelt geen enkele behoefte de wereld te verbeteren; evenmin neemt zij een voorschot op de ondergang. De legendarische tegenstrever van OAO, de Zondvloedmachine van J.E. Silberschlag (afgebeeld in Geogenie, oder Erklärung der mosaischen Erd-erschaffung nach physikalischen und mathematischen Grundsätzen 1780), ligt ter observatie geketend op de labyrintische vliering boven NAP, naast de kooi met vertwijfelde Luddieten.
Catastrofe
Centraal in de doctrine van de Bâtafysica staat de uitzonderlijke catastrofe (het geheiligde Clinamen) die aan de wieg en het graf staat van al het manifeste. De kleinste variatie kan een ommekeer betekenen. De bâtafysici vinden daarom vreugde in de veranderlijkheid, tijdelijkheid en vergankelijkheid van het bestaan. Ze zien het leven als een opeenvolging van uitzonderlijke gelegenheden die op het juiste moment (Kairos) te baat moeten worden genomen.
De NAP omhelst het leven in zijn volle idiotie als een experiment waarin alles mogelijk is.
Missing link
Is Bâtafysica de ontbrekende schakel tussen kunst en wetenschap? Bâtafysica is geen kunst; alle kunst is - bewust of onbewust - patafysisch. Te meer waar zij nieuwe wetmatigheden aan het licht brengt. Met de Deskundologen van de Insektensekte kunnen we zeggen: de Bâtafysica is geen kunst, maar echt.
Anders dan de dadaïsten voelen de bâtafysici geen behoefte aan rebellie of revolte, aangezien de Bâtafysica de gelijkwaardigheid van alle situaties huldigt.
Anders dan surrealisten zoeken de bâtafysici hun heil niet in het onderbewuste, al waarderen ze het als een denkbeeldige oplossing; niet alleen zien ze het dagelijks leven als een zinsbegoochelend avontuur, ook beschouwen ze de logos en de retorica als geestverruimende middelen bij uitstek.
Overigens omhelst de NAP het dadaïsme en het surrealisme als patafysische verschijnselen.
Monsterlijk schoon
De NAP treedt alle verschijnselen met dezelfde belangstelling tegemoet. Alles wordt onderzocht op zijn unieke wetmatigheid, op dat wat er iets uitzonderlijks en monsterlijks van maakt. Iedere ordening produceert zijn voorbeeldige wangedrochten, maar ook de orde zelf is monstrueus. Het monsterlijke definieert volgens Jarry het schone. Iedere esthetica is een teratologie. Volgens de Bâtafysica bestaat er niets abnormaals of normaals, alle gebeurtenissen zijn gelijkwaardig monsterlijk dus mooi. 'Een kameel is een paard ontworpen door een commissie.' Zo nodig schept de NAP eigenhandig de woestijnen waarin de kameel het ideale dier blijkt te zijn.
Umor
De bâtafysicus huldigt de gelijkwaardigheid van alle zaken en personen, en voelt daarom ook niet de behoefte aan humor, polemiek of satire. De NAP heeft overigens niets tegen humor; humor kan heel grappig zijn, zoals sport heel gezond kan zijn. De bâtafysici nemen humor hoogst serieus. Dat sommigen in de kantine van de NAP grappen over grappen maken, wordt niet aangemoedigd.
Pi-Norm
De NAP is de normaalste zaak van de wereld, zoals Professor Pi - onze onverstoorbare Roerganger - de normaalste man van de wereld is, vergeleken met het dolgedraaide universum waarin hij rondwandelt als om zijn normaliteit te testen.
Pi is professor, maar waarin? Pi is onder meer arts, chirurg, tandarts, musicus, bergbeklimmer, techneut, pedagoog, reiziger, jurist, kortom een homo universalis. Het leven is zijn expertise. Dat brengt ons op de enig mogelijke oplossing: Pi is professor in de Bâtafysica.
1] Pi praktiseert de wetenschap van denkbeeldige oplossingen; Pi manipuleert een kaars met behulp van diens schaduw, trekt de zee aan de vloedlijn het strand op, en brengt bloemetjesbekleding tot bloeien.
Ook is hij in staat zijn eigen snelheidslijntjes uit de lucht te plukken.
2] Pi onderzoekt de wetmatigheid van de uitzondering; hij temt een golf in de traditie van Henri Michaux, ontlokt muziek aan een plant (als de Deskundologen), en laat een wolk binnenskamers regenen.
3] Pi onthult al doende een wereld die parallel loopt aan de officieel erkende wereld; een monsterlijke en wonderlijke wereld waarin de landkaart een vijver is, de oceaan een kermisattractie, het warenhuis een woestenij.
4] Pi bevestigt de eenheid van tegendelen; het feestelijke is doodeng, de bloem een wapen, de fooi een medaille. Pi verdwijnt in zijn eigen schilderij.
5] Pi huldigt de universele analogie; de braadslee is een grafkist, de bankroof een sport, de drilboor een muziekinstrument.
6] Pi demonstreert het principe van de onverschilligheid; hij treedt ieder voorwerp, hoe grotesk of banaal ook, met dezelfde belangstelling tegemoet.
7] Pi ontwikkelt een eenmanswetenschap; hij heeft geen boodschap aan de wereld, we kunnen niets van hem leren, reden te meer om hem te bestuderen.
De Bâtafysica is supralogisch
Volgens de NAP is het leven geen schouwtoneel, geen droom, geen grote grap of pijp kaneel, maar bestaat de wereld bij de gratie van een spel waarin de idiotie en kunstmatigheid van het bestaan worden beproefd.
Volgens Johan Huizinga is alle beschaving geboren in een spel op de grens van scherts en ernst. Zonder spelregels vervalt de samenleving tot anarchie, zonder speling verwordt zij tot een dictatuur. In een maatschappij die het spel niet meer serieus neemt, verdwijnt de speelruimte en verstarren de regels tot een plichtmatig patroon, terwijl het spel ontaardt in schadeloze spelletjes, amusement waarin niets meer op het spel staat.
Huizinga vindt de kern van het spel in het vermogen dol te maken: 'In het spel "speelt" iets mee wat boven de onmiddellijke zucht tot levensbehoud uitgaat, en in de handeling een zin legt.' Dit voor de logica ongrijpbare element is niet geest of instinct, maar een drift, een irrationele vrijheidsdrang die kan leiden tot extase: 'Het bestaan van het spel bevestigt voortdurend het supralogisch karakter van onze situatie in den kosmos.' (Homo Ludens, Amsterdam 1938 vulg.)
Omwille van die dolmakende kern is de mens bereid zijn leven 'op het spel' te zetten, getuige sporters die tot het uiterste gaan en supporters die elkaar bevechten. Ook in godsdienst, oranjewaan en oorlog speelt dit spelelement mee.
Anderzijds vormt die idiote kern volgens Huizinga de motor van de beschaving. Het spel activeert de zucht zichzelf en anderen te overtreffen. Met het einde van het spel is die inwerking niet afgelopen; ze straalt af op de wereld daarbuiten, en bewerkt orde, saamhorigheid, trots.
Stuurgroep
Aangetrokken door de bâtafysische principes, als kwartels door een spiegel, heeft zich rond De Centrifuge een selecte groep schrijvers, kunstenaars en wetenschappers verzameld. Om misverstanden te voorkomen: er is geen sprake van een nieuwe school of stroming; de NAP is een akademie van alle tijden die zijn oorsprong heeft in de dagen van Olim. De bâtafysici hebben zich georganiseerd in Secties.
Bâtafysici zijn wel omschreven als encyclopedisten op zoek naar een methode, en satirici op zoek naar een moraal. Door het scheppen van denkbeeldige werelden en het construeren van eenmanstheorieën beproeven ze de idiotie en kunstmatigheid van het bestaan.
De vraag of de verhandelingen van NAP ingedeeld moeten worden bij literatuur, filosofie, wetenschap of nonsens is triviaal in het licht van de Bâtafysica die alleen onderscheid maakt tussen bewuste en onbewuste Patafysica.
Verenigingsleven
Bâtafysici weten tijd, ruimte, identiteit, beroep, nationaliteit en andere bakens waarop de mens zich oriënteert in het dagelijks leven te waarderen als denkbeeldige oplossingen. NAP'ers gaan opgeruimd naar kantoor, bezoeken tempels waar de lokale godheid wordt vereerd, en bedrijven de liefde in het volle besef van het bâtafysisch karakter van hun handelingen. Let wel: er is hierbij geen sprake van ironie of cynisme; alles wat de bâtafysici doen getuigt van libido sciendi.
Ook als bâtafysici zich van een pseudoniem, masker of vermomming bedienen, als zij zich buiten de gebaande paden begeven of een andere kalender hanteren, is dit geen protest tegen de gewone gang van zaken, maar een poging het bâtafysisch karakter van het bestaan te proeven en beproeven.
Sprookjes
Wij volgen de strenge regels van het bâtafysische spel niet omdat ze doelmatig zijn; regels worden pas doelmatig als we ze allemaal volgen en er achteraf een goed argument wordt geboren om de regel te gehoorzamen. Net als dominees, politici en managers hangen de bâtafysici sprookjes op om elkaar zover te krijgen de in eerste instantie idiote regels te volgen.
Polyëders
'De zon is niet, de zon schijnt.' Isthar
De Bâtafysica lost problemen op die door niemand als een probleem worden ervaren. Sterker: net als de Deskundologie verlost de Bâtafysica ons van problemen door ze te verkeren in emblemen, polyeders van ideeën.
Al doende ontwikkelen de bâtafysici een collectieve mythologie waarin onder meer de Tjechische schoenengigant Tomas Bat'a, het Waterwezen, de Deskundologie, De God Denkbaar Denkbaar de God, de Miljoenenstudiën, Vincent en het Oera-Lindaboek een cruciale rol spelen.
Bâtafysica is een geavanceerde vorm van betrekkingswaan; essentieel is de monomanie. Door je met alle macht te concentreren op schijnbaar futiele kwesties als de geeuw, neuswrijven of een knolgewas kun je tegelijk onverwachte kennis vergaren en plezier beleven. Niet voor niets spelen morosofen een sleutelrol in de organisatie.
Al experimenterend overtreffen de bâtafysici elkaar, en stijgen ze boven zichzelf uit om een nuchtere extase te bereiken.
De Bâtafysica laat weinig sporen na; aan het eind van de vergadering worden de berekeningen zorgvuldig gewist, schema's versnipperd, modellen gedemonteerd en geverfde instructies ritueel van het lichaam gespoeld. Alleen enkele foto's, hardnekkige tatoeages en herinneringen leven voort.
Later overtroeven de onderzoekers elkaar met sterke verhalen over de proefnemingen om zodoende opnieuw in extase de Etherniteit te bereiken, de geheiligde ruimte waarin dr. Faustroll en Bosse-de-Nage verkeren. Deskundologen spreken over het Immuunblauw.
Verslagen van de wetenschappelijke festiviteiten worden opgenomen in de Bâtbrieven en De Centrifuge, het officiële orgaan van de NAP. Ook zijn sleutelteksten, vertaald in Lincos, gelanceerd met behulp van de Drentse Raketclub.
Bâtacanon
Op zoek naar pre- en protobâtafysica werkt een speciale Subsectie van de NAP aan een Bâtacanon. Een canon is schijnbaar in strijd met het patafysische principe van universele gelijkwaardigheid, maar de uitverkoren werken belichten, meer nog dan de andere, het patafysisch karakter van deze en alle andere mogelijke werelden.
De Subsectie Bâtacanon stelt zich tot taak de Nederlandse cultuurgeschiedenis in een patafysisch perspectief te plaatsen; centraal staan niet zozeer schrijvers, kunstenaars of stromingen, maar afzonderlijke werken die onmiskenbaar getuigen van een al dan niet bewuste batafysische gezindheid. De Triangulatie vindt plaats langs de eerder genoemde coördinaten: denkbeeldige oplossingen, nutteloze eruditie, wilde verzamelingen, mystificaties, het oplossen van problemen die door niemand als probleem worden ervaren, het meten van het onmeetbare, het mechaniseren van het onstoffelijke, en het blootleggen van het uitzonderlijke in het meest banale detail.
Het principe van Onverschilligheid
Ook in de speurtocht naar bâtafysische meersterwerken huldigen de bâtafysici de Onverschilligheid, niet in de zin van desinteresse, integendeel: met groot enthousiasme treden ze alle werken, hoe triviaal ook, met dezelfde belangstelling tegemoet. Niet met de bedoeling het hoge neer te halen of het lage te verheffen. Alle werken worden onderzocht op hun unieke wetmatigheid, op dat wat er iets exceptioneels van maakt, iets monsterlijks. (B.D. wijst erop dat de eerste regel uit de Nederlandse literatuur niet voor niets draait om een uitzondering: 'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu'.)
Het zal weinigen verbazen dat de Subsectie daarbij stuit op in de officiële geschiedschrijving veelal verwaarloosde werken. Maar het is niet de bedoeling met alle geweld het licht van de Groene Kaars te richten op buitenbeentjes. Ook afwijkende boeken uit het oeuvre van alom gelauwerde auteurs komen aan bod. Zelfs de meest banale boeken als het telefoonboek, een tuinbouwcatalogus of de Stoomwet, kunnen onverwacht bâtafysische kenmerken bezitten.
Patafernalia
Overheidsapparaten, het ambtenarenwezen, bestuurslichamen en andere mystificaties zijn bij uitstek bâtafysisch. Titulatuur, medailles, briefhoofden, plechtig taalgebruik, stempels, bâtons, vlaggen, postzegels, zijn parafernalia die eo ipso de essentie van de Bâtafysica vormen.
De Organisatie van de Bâtafysica
'Je zit in een vak met je maten, het is dan ook de maatschappij, die is opgebouwd uit vakken. Ze meten zichzelf aan elkaar af.'
Robert Jasper Grootveld, Deskundoloog
De Bâtafysica kent een strenge hiërarchie met aan het hoofd Ons Aller Oppergemaal, OAO die de Boezem bemaalt, het stelsel van Meren, Vaarten en Kanalen die allemaal hetzelfde waterpeil hebben. OAO wordt officieel aangesproken met Stoomkathedaal van de Teroelsterkolk, Piramide van de Polder, Taj Mahal van Friesland, Nationale Vrijgezellenmachine, Alfa en Omega van Patavia of kortweg met OAO, waarbij algemene ontwikkeling zich met oneindige verbijstering dient te vermengen in de gekozen toonhoogte.
Binnen OAO staat de Machinehal centraal die wordt beheersd door de vier Tandem-Compound Stoommachines. Iedere Stoommachine kent zijn eigen Excentriek, en bestiert twee Centrifugale Slakken. Elke Excentriek kent een Pal.
De verdere Organisatie van de NAP zal worden geopenbaard in de Nieuwe Statuten die binnenkort boven water zullen komen.
De Orde van OAO
De Orde van OAO is ingericht in overeenstemming met de Architectuur van OAO. Het in principe Oneindige, maar Ronde aantal Onder-Orden bestaat uit in elkaar grijpende raderen die OAO draaiende houdt.
Iedere Onder-Orde kent zeven leden, plus één denkbeeldig reservelid, overeenkomstig de zeven plus één centrifugale pompen van OAO die strikt symmetrisch zijn opgesteld aan weerszijden van de vier Tandem-Compound Stoommachines in de Machinehal.
Iedere Orde kent een eigen kleur kwast; de kleuren verwijzen onder meer naar het buizenstelsel van onze voorzitter.
Alle kwasten kennen een rode deskundologische knoop met een witte spiraal, embleem van de eenheid in verscheidenheid, alsmede van het centrifugale en centripetale karakter van de activiteiten van de NAP.
Iedere orde is vernoemd naar een onderdeel van onze voorzitter - omdat WIJ ALLEN MET ELKAAR DE VOORZITTER VORMEN! Net als de vogels uit het Vogelparlement die, op zoek naar hun president, na een vernietigende en zuiverende tocht door het dal van de Verbijstering en Stomme Verbazing uiteindelijk zichzelf vonden.
De volgende Orden spelen een doorslaggevende rol in de verpomping van de Boezem:
Ieder lid draagt binnen zijn Orde een eigen titel; naast de Scheepskameel treffen we onder veel meer de Meerman, de Waterwolf, de Onderwaterlasser, Grevetman, Zeemonnik, Grietman, Burchtmoeder, enzovoort.
Platte piramide
Overeenkomstig het patafysische principe van universele gelijkwaardigheid kent de NAP geen verticale, maar een horizontale hiërarchie. Men neme een voorbeeld aan morosoof Jan van der Eerden (n.e.o.) die het grondplan van de piramide van Cheops herkent in het stratenplan van Den Bosch.
De NAP huldigt, overeenkomstig haar naam, de 'typisch Nederlandse' neiging tot nivelleren. Sterker: de NAP rust niet voordat iedere Nederlander een onderscheiding in de Orde van OAO bezit, voor iedereen het niveau van de NAP bereikt.
Wij plaatsen ons in de traditie van de Deskundologen die in 1969 (vulgair) onder het motto 'Alle Nederlanders zijn Uitblinkers' een Festival voor Wereldrecords organiseerden dat iedereen de kans bood een record te vestigen. Zo waren er kampioenschappen knipogen, lucifers breken, honderd meter figuurzagen, op één been staan, zich verdekt opstellen, badkamerzingen, spijkers op laag water zoeken, puntjes op de i zetten. Iedere keer als een record werd gebroken, marcheerde een fanfare door het Vondelpark die een overwinningsmars ten gehore bracht. Vergelijk het met de Paralympics waar voor iedere handicap een aparte sport is bedacht met een eigen medaille.
Bâllotage
Wie komen er in aanmerking voor een onderscheiding? Om te beginnen iedereen die - bewust of onbewust- een bijdrage heeft geleverd aan het verspreiden of verzamelen van denkbeeldige oplossingen in Patavia, en zij die de wetmatigheid van een uitzondering hebben blootgelegd.
Bij de toekenning van de onderscheidingen spelen naast persoonlijke verdiensten ook omkoperij, nepotisme, vriendjespolitiek en inteelt een doorslaggevende, zelfs principiële rol.
Het aantal onderscheidingen is mede afhankelijk van de op de markt beschikbare kwastjes.
Even is overwogen een onderscheiding in het leven te roepen voor degenen die het op wonderbaarlijke wijze is gelukt opnieuw geen onderscheiding te verkrijgen. Aangezien de onderscheiding hen echter zou diskwalificeren voor lidmaatschap van de orde voor mensen zonder onderscheiding, hebben we van deze vruchteloze, hoewel juist daarom hoogst bâtafysische handeling afgezien. Opspelden en weer afdoen en weer opspelden is een boeotische handeling, als het vullen van het ene gat met het andere.
Ook zijn er mensen die om hoogst eerbare redenen een onderscheiding weigeren: dus als iemand zonder kwast blijft... Tenslotte zijn er leden die niet eens weten dat ze onderscheiden zijn.
Een aparte categorie vormt de Bâtaclan; hieronder vallen de aspirant-leden en symbâthisanten die op studieborrels en expedities worden uitgenodigd.
Decorum
De bâtafysici lopen niet met hun insignes te koop; net als bij dubbelspionnen blijkt pas na hun dood dat ze de hoogst mogelijke onderscheidingen hebben ontvangen.
De versierselen mogen hoe dan ook niet worden gedragen in combinatie met andere onderscheidingen, tenzij hiervoor schriftelijke dispensatie is verleend door de Vier Machines. Dit verhindert ereleden als Willem Alexander helaas in het openbaar hun bâtafysische kwast te dragen.
Tevens kunnen leden van de Orde die een uniform dragen in plaats van het draagteken een bâton dragen. Op de bâtons kunnen kleine cijfers (bij herhaalde verleningen), palmtakken, kroontjes, zwaardjes, haringen, gestileerde roosjes en andere metalen versierselen worden aangebracht. Het is niet gebruikelijk om een bâton op burgerkleding te dragen; dan wordt een strikje of rozet passender geacht.
Overigens zijn we bezig een gebarentaal te ontwikkelen op basis van Overspronggebaren, waarmee bâtafysici elkaar kunnen herkennen op recepties zonder al te opzichtig blijk te hoeven geven van hun enthousiasme een gelijkgestemde te treffen. De omgeving zal denken dat het gaat om een zenuwtrek.
Inclusiviteit
De NAP is krachtens de patafysische doctrine inclusief; ze sluit niemand uit en kent ook geen bad-standing, alleen batastanding, een dakloze positie. Niemand hoeft clubtatoeages weg te laten laseren.
Om anderen niet in verlegenheid te brengen, wordt ieder lid aangemoedigd in het openbaar schamper te doen over zijn lidmaatschap van de NAP, en de gewatermerkte oorkonden te vergelijken met een zwemdiploma, een marsepeinen rijbewijs of carnavalspaspoort. Maar zij die menen dat de Bâtafysica geleerde malligheid is of een fopwetenschap dienen de uitspraak van Huizinga te overwegen dat alle cultuur is geboren in een spel op de grens van scherts en ernst.
Ieder lid kan zonder enige overtuigende reden worden overgeplaatst naar een andere orde als de Organisatie dit vereist. Dit onderstreept nog eens dat de leden er zijn voor de Orde, en niet omgekeerd. De Bâtafysica, het machtige Apparaat van OAO (dat tevens een Wezen en een Lichaam is), zal eeuwig bestaan, ook als de mensheid is vergaan.
De 'Patafysica is in de eerste plaats een wetenschap, volgens Alfred Jarry dé wetenschap. De officiële Triangulatie van de NAP luidt kortweg:
1. De 'Patafysica is de wetenschap van denkbeeldige oplossingen.
2. De 'Patafysica is de wetenschap die zoekt naar de wetmatigheid van de uitzondering, met bijzondere belangstelling voor het epifenomeen en de afwijking.
3. De 'Patafysica is de wetenschap die al doende het universum exploreert dat parallel loopt met de officieel erkende wereld.
De patafysici trekken door de wereld met belangstelling voor alles wat op hun weg komt. Zij leggen wilde verzamelingen aan, ordenen zonder tot een orde te geraken, en laten een spoor van denkbeeldige constructies achter. Patafysici verkennen gebieden die aan de kaarten van de reguliere wetenschap ontsnappen. De onderzoekers meten het onmeetbare, verwoorden het ongehoorde, en mechaniseren het onstoffelijke. Omgekeerd weten zij in het meest banale voorwerp een onverwacht patafysische dimensie bloot te leggen. Zij ontsluiten het gebied van de mogelijkheden waar ieder voorval wordt geregeerd door een eigen wetmatigheid. De patafysici verbazen zich collectief over het consensus omnium en verdedigen de eenmanswetenschap.
De patafysici huldigen de gelijkwaardigheid van alle zaken en personen, en voelen daarom ook niet de behoefte aan humor, polemiek of satire.
Het Collège de 'Pataphysique
De Nederlandse Academie voor 'Patafysica is een officiële satelliet van het Collège de 'Pataphysique, een genootschap voor onnutte en inexacte wetenschappen dat eind 19e eeuw door Alfred Jarry is bedacht, en op de 22e Palotin 75 EP (Ère Pataphysique, vulgair: 11 mei 1948) is verwezenlijkt. Het Collège organiseert bijeenkomsten waar geleerden gegevens uitwisselen, geeft een tijdschrift uit, en hanteert een eeuwigdurende kalender.
Onder de roemruchte leden telt het Collège onder meer: Emmanuel Peillet, Dr. Sandomir, Raymond Queneau, Boris Vian, Max Ernst, Ionesco, Jacques Prévert, Marcel Duchamp, Jean Dubuffet, Man Ray, Michel Leiris, de Marx Brothers, Arrabal, Enrico Baj, Stefan Themerson, Francis Ponge, Julio Cortazar, Italo Calvino, Umberto Eco en de Vierde Republiek ('femme du monde').
M.C.Escher was, als schepper van denkbeeldige werelden, de enige Nederlandse Satraap. Sinds 15 Palotin 132 (vulg. 4 mei 2005) kent het Collège ook twee Nederlandse Regenten, Bastiaan van der Velden (Chaire de Nautique Epigéenne, leerstoel landvaartkunde) en Matthijs van Boxsel (Chaire de Morosophie).
Het lidmaatschap van het Collège staat open voor zoogdieren, vissen, amfibieën, planten en mineralen. Zo heeft de hond Kirmu, drager van de Orde van de Grote Gidouille, Lid van de Faculteit voor Catachimie te Toulouse, een reeks belangwekkende publicaties op zijn naam staan.
Het Collège eert heiligen als Saint-Raphaël (aperitief), Saint-Lazare (station), Mijnheer Plume, maar ook Ossian, Baron van Münchhausen en Han van Meegeren (vervalser), en hanteert een plechtig wetenschappelijk jargon.
Het Collège geeft eigen postzegels en briefkaarten uit.
De 'neo-wetenschappelijke' roman Gestes et Opinions du Docteur Faustroll, pataphysicien van Alfred Jarry vervult voor het Collège de rol die het Oera Linda Boek vervult voor de Friezen, en de Franciade voor de Fransen; hij voorziet in de mythe die de patafysische gemeenschap aaneensmeedt.
Sinds de 24e Gueules (vulgair 18 februari 1997) is Hare Magnificentie Lutembi de gekozen Vice-Curator. Zij heeft enkele baanbrekende werken over het ontstaan van de mens en over de zondvloed gepubliceerd op basis van haar amfibische ervaringen als krokodil aan de oevers van het Victoria-meer in Oeganda. De afdrukken die haar voorpoten in het zand achterlaten volgens de 32 posities van een ideografisch systeem, zijn ontraadseld door haar Anagnost en vertaald in meerdere landen.
Het Nederlands Instituut voor 'Patafysica
'Heeft Patavia behoefte aan een Nederlands Instituut voor 'Patafysica? De 'Patafysica was in Patavia voor de NIP en zal er ook na de NIP zijn. Zij was, is, en zal altijd zijn; zij overleeft alles, ook zichzelf. Zij hoeft er niet eens te zijn om toch effect te sorteren.' OAO Stoomwet 131 EP
De NAP is voortgekomen uit het Nederlands Instituut voor 'Patafysica (NIP) dat in het diepste geheim op de 1e Absolu 100 EP (Ère Pataphysique, vulgair: 8 september 1972) is opgericht. Hare Magnificentie Lutembi (toen nog Satraap) heeft in de maand Phalle 100 EP (vulgair: augustus/september 1972) incognito enkele voorbereidende bezoeken gebracht aan koningin Juliana, die zij intiem heeft leren kennen tijdens een tentoonstelling aan de Boulevard Saint-Germain te Parijs, gewijd aan de 'Patafysica ter gelegenheid van het verschijnen van deel 1 van de Cahiers (vulg.: april 1950). Zie de zorgvuldige tekening 'Vive la Haulande' van Henri Bouché, toenmalig Regent van de Crocodilologie. (De kennismaking was van doorslaggevende invloed op de morosofische redevoeringen die onze Vredesvorstin op 23 en 25 mei in het Palais de l'Elysée en de Cité Universitaire te Parijs heeft gehouden.)
Na intensief veldwerk en verschillende ballontochten hebben bâtafysici de odyssee van Lutembi kunnen reconstrueren: na de terwaterlating in Le Néant, zwom ze via de Vesle, de Seine, de Maas, de Waal en het Amsterdam-Rijnkanaal naar Amsterdam, alwaar zij vermomd als luxekoffer het Paleis op de Dam heeft bezocht. Op het Spui heeft Lutembi enkele leden van het Deskundologisch Genootschap gevisiteerd in een krul op het Spui, de hoofdstedelijke spiraal. Ook heeft zij het Kosmische Ei geraadpleegd dat oraal is gebaard door Frides Laméris OV.
Daarna is zij via het IJsselmeer en de sluizen bij Lelystad naar Lemmer gezwommen. Onderweg bracht zij een bezoek aan de Spiral Hill in de zandgroeve te Emmen, en aan Bâtastad bij Best. Kranten zagen de Satraap abusievelijk aan voor een uit een Duitse dierentuin ontsnapte achterneef, die inmiddels is gerepatrieerd met hulp van wijlen prins Bernhard, olifantoloog en voorzitter van het World Wildlife Fund.
Hoogtepunt van haar reis was het bezoek aan de beoogde voorzitter van de NIP, de Piramide van de Polder, de Taj Mahal van Friesland, de Kathedraal van de Teroelsterkolk, de Nationale Vrijgezellenmachine die ons Aller Boezem bemaalt, Alfa en Omega van 'Patavia, OAO, Ons Aller Oppergemaal te Lemmer (vulgair Woudagemaal genaamd).
Omgekeerd zijn via de centrifugale slakken in water vertaalde boodschappen uitgegaan naar het Collège de 'Pataphysique in Frankrijk. De arcane watertaal waarin stromingen, temperaturen, en het zoet/zout gehalte een rol spelen, is te boek gesteld door aquagrammatologen. Ook wuivend wier, walvisgezang en wolkenkunde spelen hier mee, om nog maar te zwijgen van waterkristallen. Voor de ontcijfering zijn we veel dank verschuldigd aan de Prince de Lignac, oprichter van het Nederlands Talen Instituut, het NTI, (auteur van Hoe u óók miljonair wordt, in de traditie van de Miljoenenstudiën van Multatuli, een van de Testamenten van de NAP) wiens boot op een strategisch punt in de Middellandse Zee was gelegen. Tijdens het ontraadselen van het Noordzeegrieks is hij tot de etherniteit gepromoveerd.
Driehoeksoverleg met Zweden en Engeland bij de Doggersbank is intussen gevoerd door een school haringen, die zoals iedere erudiet weet, communiceren door 's nachts scheten te laten; de frequentie van het knetterend geluid ligt tussen de 1,5 en 22 kilohertz, met een gemiddelde duur van 2,5 seconden en uitschieters tot acht seconden.
OAO
'Zo gemeen: een stoommachine op eigen kracht koud water in zijn hete ingewanden laten pompen, dat de sukkel dan weer in stoom veranderen moet, nooit kan hij uitblazen op die manier.
De stoommachine met zijn waterpomp en zijn regulateur waarmee hij op eigen verantwoording zijn snelheid beheerst, was niet alleen de eerste machine, maar ook de eerste machine die op een levend wezen leek.
Hij is - veel elektrische centrales werken tot op heden met stoommachines - eigenlijk nog altijd de oppermachine.
Er zou gemakkelijk een stoommachine gebouwd kunnen worden die niet alleen op eigen kracht vers water inneemt, maar ook, wanneer de brandstof dreigt op te raken, zelfstandig naar een bos rijdt om een boom te vellen, of een gat boort en steenkolen delft. Of wortel schiet op een gasbron.'
W.F. Hermans Dinky Toys in Podium 1963 (vulg.), 9/10
Nader Lemmer onder water vanuit het IJsselmeer, en u stuit op uitbundig wuivende wieren, tactisch manoeuvrerende algenformaties en audiosensitieve waterkristallen. U ontmoet prikken, finten, elften en andere dwaalgasten die via de spiesluizen van de Afsluitdijk zijn binnengezwommen, migranten die 'vanuit de monitoringsverplichtingen voortvloeiend uit de Habitatrichtlijn' door de overheid met argusogen worden gevolgd. Apotheose is een synchroon onderwaterballet van witte en blauwe drenkelingen.
Wie zijn hoofd boven het troebele water steekt, ziet een zestig meter hoge rode schoorsteen de hemel penetreren, een betrouwbaar baken voor Zuiderzeevaarders. Daarnaast staat strak en stoer tegen de horizon, de Piramide van de Polder, de Stoomkathedraal van de Teroelsterkolk, de Nationale Vrijgezellenmachine die ons aller Boezem bemaalt, het IR. D.F. WOUDAGEMAAL.
Het Friese gemaal is ontworpen volgens de architectuuropvattingen van de Amsterdamse School. Typerend zijn de horizontale gevelindeling en de sobere uitmonstering. Naast het geheide ketelhuis bevindt zich het bijgebouw van de chefstoker en het schaftlokaal van het personeel.
Treden wij de machinehal aan de boezemzijde binnen, dan frappeert ons de majestueuze machinehal die wordt beheerst door vier gitzwarte tandem compoundstoommachines met daaraan gekoppeld vier machtige vliegwielen die acht ronde pompen aandrijven, de befaamde centrifugale slakken die per dag ongeveer 6 miljoen kubieke meter water verplaatsen. Daarmee kan het hele Sneekermeer in twee etmalen worden leeggepompt!
In dit kosmisch proces ontmoeten de vier elementen elkaar: vuur verhit water tot hete lucht waarmee turbines worden aangedreven die Nederlandse grond droog houden. Water wordt kortom met water bestreden, terwijl het land langzaam maar zeker zinkt. (Zie ook Peri Bathos or the Art of sinking.)
Na zes uur opstarten en opwarmen draait de inmiddels 80 jaar oude machine op volle toeren en spelen de onderdelen een ritmisch concert. Ook in de kelder klinkt het geluid van een industrieel verleden, opmaat naar een glanzende toekomst. (Volgens Jarry betekent IN-DUS-TRIE één-twee-drie in álle talen!)
Nederland is een superprothese, een hydraulisch systeem van sloten, sluizen, dijken en dammen, een gigantische denkbeeldige oplossing. Geen wonder dat het Woudagemaal unaniem is gekozen tot President van de NAP.
Tenslotte grenst het gemaal aan een kolk die uit vogelperspectief bezien de vorm van een spiraal heeft, embleem van de 'Patafysica.
Ons Aller Oppergemaal ligt als waterkering op een stroomkanaal dat evenwijdig loopt aan het Prinses Margrietkanaal, als om te illustreren dat het gemaal een wereld regeert die parallel loopt aan de als normaal ervaren wereld, een Waterstaat in de Staat, met eigen grenzen, een eigen bestuur en eigen verkiezingen. De ene Staat kan niet zonder de andere. Tussen het Partykasteel, bungalowpark Aquaronde, het Indian Motor Cycle Museum en Aquapark Chalet lijkt het stoomgemaal Wouda een reliek uit vervlogen tijden, maar zonder dit anachronisme zouden deze tempels van vreugde en voorspoed allang zijn weggespoeld.
In-dus-trie
'Het mooivinden van een machine is in feite een soort identificatie met de maker, een herbeleving van de gedachtengang van de uitvinder. […] Het klassieke voorbeeld in dit verband blijft natuurlijk de stoommachine: het eerste voorwerp dat bewegen kon "zonder dat het getrokken of geduwd werd", dat wil zeggen zonder dat er dierlijke energie, wind of zwaartekracht aan te pas kwam. Het was de eerste maal dat zich een logische cyclus voltrok in een ander medium dan een brein - de stoommachine was de concreet geworden abstracte gedachte, letterlijk het woord dat neergedaald was in het stof.'
Rudy Kousbroek: Het licht van de rede of het licht van de kerstboom (in Einsteins Poppenhuis, Amsterdam 1990 vulg.)
Bij de droogmaking gaan kunst en techniek hand in hand; wat opvalt is de elegante symmetrie: om de assen te ontlasten heeft iedere machine twee pompen. De verdubbeling is doorgevoerd in de plaatsing van de kantoren, de hoge ramen, en de palen met waarschuwingsbordjes 'Niet achter de pompen s.v.p.'
Tussen de ingewanden van het gemaal zien wij een veelkleurig buizenstelsel, als de aderen in een anatomisch model van het menselijk lichaam: rood staat voor stoom, geel voor afgewerkte stoom, groen voor koelwater, blauw voor lucht, bruin voor smeerolie, zwart voor de condensor. De kleuren maken een onzichtbaar alchemistisch proces aanschouwelijk. In een gesloten circuit muteert het ontharde water in de Schotse vuurgangvlampijpketels tot oververhitte stoom die de machines op gang brengt, waarna de afgewerkte stoom naar de condensor in de kelder wordt gezogen om gereinigd van smeerolie opnieuw tot verhitting te worden gebracht.
Alleen als de slapende reus ontwaakt om voor enkele dagen zijn noodzakelijke werk te verrichten, wordt de installatie doorgeblazen om haar op temperatuur te brengen, en ontsnappen onder de gewelven dampwolken waarop het gemaal aan het land lijkt te ontstijgen.
Als enige versiering merken wij op een smaakvolle lambrisering, uitgevoerd in gekristalliseerde tegels. De wanden daarboven zijn gemetseld in de bekende Friesche handvormsteen. De overkapping is in ijzerconstructie uitgevoerd. Ook het fraai gekrulde smeedwerk van de trapleuning naar het ketelhuis mag niet onvermeld blijven. Let verder op de vloeddeuren, de zestons handloopkraan, de straalejecteurs, persloopfilters, uitstroomgaten, de rechthoekige zuigmondingen en de blaasmachines.
In 1869 is voor het eerst het idee geopperd om de Friese boezem - het stelsel van meren, kanalen en vaarten - te bemalen met stoommachines, de gangmakers van de industriële revolutie. Het eindeloze gepolder tussen Rijk, Waterstaat en de provincie Friesland leidt echter tot grote vertraging. De elf Friese steden en dertig grietenijen besluiten 'op zijn elfendertigst' over te gaan op stoom, nadat Friesland enkele malen kopje onder is gegaan. Met als gevolg dat het Woudagemaal pas is voltooid als de feeën Diesel en Electriciteit de wereld hebben betoverd.
Onze voorzitter is, na ruggespraak met Alfred Jarry, door koningin Wilhelmina officieel in gebruik genomen op 2 HaHa 48 EP (vulg.: 7 okt 1920). (Prins Hendrik zou bij deze gelegenheid tegen het gemaal hebben gezegd: 'Dag collega.')
Ons Aller Oppergemaal is het grootste, nog in bedrijf zijnde, stoomgemaal ter wereld; het overtreft in capaciteit zelfs de beroemde Nijlgemalen te Khatatbeh!
Net als de piramide van Cheops, de tempels van de Borubodur en het zomerpaleis te Peking is het uitstekend onderhouden monument in 1998 op de Werelderfgoedlijst van de UBUNESCO geplaatst. Het gemaal is 'een bijzonder symbool van de Nederlandse waterhuishoudkunde en van het stoomtijdperk', vertegenwoordigt 'een fase in de ontwikkeling van de menselijke beschaving', en is daarom 'van uitzonderlijke universele betekenis'.
Topografische aantekening
In opdracht van OAO (Ons Aller Oppergemaal) is door ir. Joop Nuyens van de Topografische Dienst de verborgen patafysische structuur van Nederland onthuld.
NAP
Het NIP is in overleg met het Collège de 'Pataphysique en OAO, Alfa en Omega van de Boezem, op 29 Clinamen 102 (vulgair: 17 december 1974) geocculteerd naar aanleiding van het drama in Francia. In 1997 is Satraap Lutembi verkozen tot nieuwe Vice-Curator. Dankzij de nauwe banden tussen Hare Magnificentie en OAO kon Patavia profiteren van informatie over de zeespiegelstijging.
Hare Magnificentie gaf OAO opdracht de NIP te reanimeren. OAO nam contact op met B.D. en T.S..
B.D. OCS (onderscheiden met de Orde van de Centrifugale Slak) is kenner van het Fries, een hoogst denkbeeldige taal, en uitgever b.d. van een surrealistisch tijdschrift over blauwe haringen.
T.S. OCS is een morosoof die is gespecialiseerd in morosofen, en verwikkeld in de deskundologische theorieën, schema's en machines van de Insektensekte.
Beide bâtafysici kregen opdracht de Deskundologen van weleer op te sporen. Na maanden dolen door de Hollandse polders ontdekken ze te Ruigoord, een oase in het in-dus-trie-gebied rond A*dam, onder een immuunblauwe hemel Theo Kley die hen dobberend op een opblaasbaar lotusblad ontvangt met de woorden: 'Ik wacht al drieduizend jaar op jullie.'
Besloten wordt dat B.D. sturing geeft aan de Centripetale Studiën, gericht op het verzamelen van materiaal dat betrekking heeft op Alfred Jarry en de geschiedenis van het Collège de 'Pataphysique. B.D., een getalenteerde flatulent, werd hierin aanvankelijk gesteund door de Petomane Haringen, maar de Geleerde School is onlangs weggevist door Deense trawlers.
T.S. coördineert de Centrifugale Studiën, de verspreiding en verzameling van denkbeeldige oplossingen in 'Patavia (de Lage Landen).
De NAP volgt zodoende de bewegingen van de Gidouille van Ubu en mutatis mutandis de activiteiten van OAO, die de Boezem ledigt in tijden van wateroverlast en water binnensluist in tijden van droogte.
Nu OAO kort geleden met pensioen is gegaan, kan hij zich helemaal wijden aan onze organisatie en zal de Bâtafysica zich in haar volle luister openbaren aan het Nederlandse volk.
De Geoïde
Besloten wordt de NIP om te dopen tot de NAP, om voor de hand liggende redenen. De NAP is immers onze geoïde, het vlak waar dezelfde zwaartekrachtpotentiaal heerst, de referentie waaraan alle gebeurtenissen in 'Patavia worden gerelateerd. De NAP is overal zichtbaar dankzij de ongeveer 35.000 peilmerken zoals boutjes in gebouwen, bruggen en viaducten. In de Eenhoornsluis te Amsterdam is een merksteen te raadplegen. Ter verzekering van de NAP is een bronzen bout op een 22 meter lange heipaal onder de Dam te Amsterdam aangebracht. Een putdeksel met de letters NAP biedt toegang tot de Academie.
De afdeling Rijksdriehoeksmeting en de NAP beheren en distribueren informatie over de Geometrische Infrastructuur (GI) van Nederland, de basis voor alle landmeetkundige werkzaamheden.
De bâton-à-physique
De term Bâtafysica is geen Bataafse woordspeling, maar een door Jarry zelf gemunt begrip; de term 'Pataphysique is volgens een van de vele patafysische etymologieën via bât-a-physique afgeleid van de mystieke Bâton-à-physique, die als roterende diameter van de cirkel zowel verticale als horizontale posities kan innemen en zodoende Min of Meer kan betekenen. Hij belichaamt kortom de eenheid van tegendelen. (Zie het nulnummer van De Centrifuge en Alfred Jarry's César-Antechrist.)
Diakriticon
De NAP kent geen vrienden of vijanden, alleen bewuste of onbewuste bâtafysici die worden onderscheiden door een accent circonflexe (het dakje of Diakriticon) op de eerste a. Zoals het Collège de 'Pataphysique bewuste en onbewuste patafysica onderscheidt door middel van een apostrof (de apenstrop, met een verwijzing naar Bosse-de-Nage, de scheepsmaat van Doctor Faustroll op diens reis per boot over land van Parijs naar Parijs).
Overigens schrijven wij 'Patafysica altijd met een hoofdletter; woorden als patafysicus en patafysisch worden zonder hoofdletter en zonder apostrof geschreven. Mutatis mutandis schrijven wij Bâtafysica altijd met een hoofdletter, maar anders dan de patafysici schrijven wij bâtafysicus of bâtafysisch altijd met Diakriticon (het diakritisch of onderscheidend teken), tenzij er sprake is van onbewust batafysisch gedrag. In dat geval wordt ook wel gesproken over dakloze batafysici.
Topografische aantekening II
Waarom ligt de Noordzee in het westen, de Zuiderzee in het oosten en de Oosterschelde benoorden de Westerschelde? Voor een beter begrip van onze geschiedenis moeten we de landkaart een kwartslag draaien. Zo herkennen we direct de centrale rol van ons Oppergemaal. In het vervolg zal de West-oriëntatie worden aangehouden in de berichtgeving over nationale Zaken. (Officiële bekendmaking van OAO, d.d. 8 Palotin 132 EP in De Centrifuge.)
De Zondvloedmachine
Anders dan de meeste instituten heeft de NAP geen boodschap aan de mensheid. Zij voelt geen enkele behoefte de wereld te verbeteren; evenmin neemt zij een voorschot op de ondergang. De legendarische tegenstrever van OAO, de Zondvloedmachine van J.E. Silberschlag (afgebeeld in Geogenie, oder Erklärung der mosaischen Erd-erschaffung nach physikalischen und mathematischen Grundsätzen 1780), ligt ter observatie geketend op de labyrintische vliering boven NAP, naast de kooi met vertwijfelde Luddieten.
Catastrofe
Centraal in de doctrine van de Bâtafysica staat de uitzonderlijke catastrofe (het geheiligde Clinamen) die aan de wieg en het graf staat van al het manifeste. De kleinste variatie kan een ommekeer betekenen. De bâtafysici vinden daarom vreugde in de veranderlijkheid, tijdelijkheid en vergankelijkheid van het bestaan. Ze zien het leven als een opeenvolging van uitzonderlijke gelegenheden die op het juiste moment (Kairos) te baat moeten worden genomen.
De NAP omhelst het leven in zijn volle idiotie als een experiment waarin alles mogelijk is.
Missing link
Is Bâtafysica de ontbrekende schakel tussen kunst en wetenschap? Bâtafysica is geen kunst; alle kunst is - bewust of onbewust - patafysisch. Te meer waar zij nieuwe wetmatigheden aan het licht brengt. Met de Deskundologen van de Insektensekte kunnen we zeggen: de Bâtafysica is geen kunst, maar echt.
Anders dan de dadaïsten voelen de bâtafysici geen behoefte aan rebellie of revolte, aangezien de Bâtafysica de gelijkwaardigheid van alle situaties huldigt.
Anders dan surrealisten zoeken de bâtafysici hun heil niet in het onderbewuste, al waarderen ze het als een denkbeeldige oplossing; niet alleen zien ze het dagelijks leven als een zinsbegoochelend avontuur, ook beschouwen ze de logos en de retorica als geestverruimende middelen bij uitstek.
Overigens omhelst de NAP het dadaïsme en het surrealisme als patafysische verschijnselen.
Monsterlijk schoon
De NAP treedt alle verschijnselen met dezelfde belangstelling tegemoet. Alles wordt onderzocht op zijn unieke wetmatigheid, op dat wat er iets uitzonderlijks en monsterlijks van maakt. Iedere ordening produceert zijn voorbeeldige wangedrochten, maar ook de orde zelf is monstrueus. Het monsterlijke definieert volgens Jarry het schone. Iedere esthetica is een teratologie. Volgens de Bâtafysica bestaat er niets abnormaals of normaals, alle gebeurtenissen zijn gelijkwaardig monsterlijk dus mooi. 'Een kameel is een paard ontworpen door een commissie.' Zo nodig schept de NAP eigenhandig de woestijnen waarin de kameel het ideale dier blijkt te zijn.
Umor
De bâtafysicus huldigt de gelijkwaardigheid van alle zaken en personen, en voelt daarom ook niet de behoefte aan humor, polemiek of satire. De NAP heeft overigens niets tegen humor; humor kan heel grappig zijn, zoals sport heel gezond kan zijn. De bâtafysici nemen humor hoogst serieus. Dat sommigen in de kantine van de NAP grappen over grappen maken, wordt niet aangemoedigd.
Pi-Norm
De NAP is de normaalste zaak van de wereld, zoals Professor Pi - onze onverstoorbare Roerganger - de normaalste man van de wereld is, vergeleken met het dolgedraaide universum waarin hij rondwandelt als om zijn normaliteit te testen.
Pi is professor, maar waarin? Pi is onder meer arts, chirurg, tandarts, musicus, bergbeklimmer, techneut, pedagoog, reiziger, jurist, kortom een homo universalis. Het leven is zijn expertise. Dat brengt ons op de enig mogelijke oplossing: Pi is professor in de Bâtafysica.
1] Pi praktiseert de wetenschap van denkbeeldige oplossingen; Pi manipuleert een kaars met behulp van diens schaduw, trekt de zee aan de vloedlijn het strand op, en brengt bloemetjesbekleding tot bloeien.
Ook is hij in staat zijn eigen snelheidslijntjes uit de lucht te plukken.
2] Pi onderzoekt de wetmatigheid van de uitzondering; hij temt een golf in de traditie van Henri Michaux, ontlokt muziek aan een plant (als de Deskundologen), en laat een wolk binnenskamers regenen.
3] Pi onthult al doende een wereld die parallel loopt aan de officieel erkende wereld; een monsterlijke en wonderlijke wereld waarin de landkaart een vijver is, de oceaan een kermisattractie, het warenhuis een woestenij.
4] Pi bevestigt de eenheid van tegendelen; het feestelijke is doodeng, de bloem een wapen, de fooi een medaille. Pi verdwijnt in zijn eigen schilderij.
5] Pi huldigt de universele analogie; de braadslee is een grafkist, de bankroof een sport, de drilboor een muziekinstrument.
6] Pi demonstreert het principe van de onverschilligheid; hij treedt ieder voorwerp, hoe grotesk of banaal ook, met dezelfde belangstelling tegemoet.
7] Pi ontwikkelt een eenmanswetenschap; hij heeft geen boodschap aan de wereld, we kunnen niets van hem leren, reden te meer om hem te bestuderen.
De Bâtafysica is supralogisch
Volgens de NAP is het leven geen schouwtoneel, geen droom, geen grote grap of pijp kaneel, maar bestaat de wereld bij de gratie van een spel waarin de idiotie en kunstmatigheid van het bestaan worden beproefd.
Volgens Johan Huizinga is alle beschaving geboren in een spel op de grens van scherts en ernst. Zonder spelregels vervalt de samenleving tot anarchie, zonder speling verwordt zij tot een dictatuur. In een maatschappij die het spel niet meer serieus neemt, verdwijnt de speelruimte en verstarren de regels tot een plichtmatig patroon, terwijl het spel ontaardt in schadeloze spelletjes, amusement waarin niets meer op het spel staat.
Huizinga vindt de kern van het spel in het vermogen dol te maken: 'In het spel "speelt" iets mee wat boven de onmiddellijke zucht tot levensbehoud uitgaat, en in de handeling een zin legt.' Dit voor de logica ongrijpbare element is niet geest of instinct, maar een drift, een irrationele vrijheidsdrang die kan leiden tot extase: 'Het bestaan van het spel bevestigt voortdurend het supralogisch karakter van onze situatie in den kosmos.' (Homo Ludens, Amsterdam 1938 vulg.)
Omwille van die dolmakende kern is de mens bereid zijn leven 'op het spel' te zetten, getuige sporters die tot het uiterste gaan en supporters die elkaar bevechten. Ook in godsdienst, oranjewaan en oorlog speelt dit spelelement mee.
Anderzijds vormt die idiote kern volgens Huizinga de motor van de beschaving. Het spel activeert de zucht zichzelf en anderen te overtreffen. Met het einde van het spel is die inwerking niet afgelopen; ze straalt af op de wereld daarbuiten, en bewerkt orde, saamhorigheid, trots.
Stuurgroep
Aangetrokken door de bâtafysische principes, als kwartels door een spiegel, heeft zich rond De Centrifuge een selecte groep schrijvers, kunstenaars en wetenschappers verzameld. Om misverstanden te voorkomen: er is geen sprake van een nieuwe school of stroming; de NAP is een akademie van alle tijden die zijn oorsprong heeft in de dagen van Olim. De bâtafysici hebben zich georganiseerd in Secties.
Bâtafysici zijn wel omschreven als encyclopedisten op zoek naar een methode, en satirici op zoek naar een moraal. Door het scheppen van denkbeeldige werelden en het construeren van eenmanstheorieën beproeven ze de idiotie en kunstmatigheid van het bestaan.
De vraag of de verhandelingen van NAP ingedeeld moeten worden bij literatuur, filosofie, wetenschap of nonsens is triviaal in het licht van de Bâtafysica die alleen onderscheid maakt tussen bewuste en onbewuste Patafysica.
Verenigingsleven
Bâtafysici weten tijd, ruimte, identiteit, beroep, nationaliteit en andere bakens waarop de mens zich oriënteert in het dagelijks leven te waarderen als denkbeeldige oplossingen. NAP'ers gaan opgeruimd naar kantoor, bezoeken tempels waar de lokale godheid wordt vereerd, en bedrijven de liefde in het volle besef van het bâtafysisch karakter van hun handelingen. Let wel: er is hierbij geen sprake van ironie of cynisme; alles wat de bâtafysici doen getuigt van libido sciendi.
Ook als bâtafysici zich van een pseudoniem, masker of vermomming bedienen, als zij zich buiten de gebaande paden begeven of een andere kalender hanteren, is dit geen protest tegen de gewone gang van zaken, maar een poging het bâtafysisch karakter van het bestaan te proeven en beproeven.
Sprookjes
Wij volgen de strenge regels van het bâtafysische spel niet omdat ze doelmatig zijn; regels worden pas doelmatig als we ze allemaal volgen en er achteraf een goed argument wordt geboren om de regel te gehoorzamen. Net als dominees, politici en managers hangen de bâtafysici sprookjes op om elkaar zover te krijgen de in eerste instantie idiote regels te volgen.
Polyëders
'De zon is niet, de zon schijnt.' Isthar
De Bâtafysica lost problemen op die door niemand als een probleem worden ervaren. Sterker: net als de Deskundologie verlost de Bâtafysica ons van problemen door ze te verkeren in emblemen, polyeders van ideeën.
Al doende ontwikkelen de bâtafysici een collectieve mythologie waarin onder meer de Tjechische schoenengigant Tomas Bat'a, het Waterwezen, de Deskundologie, De God Denkbaar Denkbaar de God, de Miljoenenstudiën, Vincent en het Oera-Lindaboek een cruciale rol spelen.
Bâtafysica is een geavanceerde vorm van betrekkingswaan; essentieel is de monomanie. Door je met alle macht te concentreren op schijnbaar futiele kwesties als de geeuw, neuswrijven of een knolgewas kun je tegelijk onverwachte kennis vergaren en plezier beleven. Niet voor niets spelen morosofen een sleutelrol in de organisatie.
Al experimenterend overtreffen de bâtafysici elkaar, en stijgen ze boven zichzelf uit om een nuchtere extase te bereiken.
De Bâtafysica laat weinig sporen na; aan het eind van de vergadering worden de berekeningen zorgvuldig gewist, schema's versnipperd, modellen gedemonteerd en geverfde instructies ritueel van het lichaam gespoeld. Alleen enkele foto's, hardnekkige tatoeages en herinneringen leven voort.
Later overtroeven de onderzoekers elkaar met sterke verhalen over de proefnemingen om zodoende opnieuw in extase de Etherniteit te bereiken, de geheiligde ruimte waarin dr. Faustroll en Bosse-de-Nage verkeren. Deskundologen spreken over het Immuunblauw.
Verslagen van de wetenschappelijke festiviteiten worden opgenomen in de Bâtbrieven en De Centrifuge, het officiële orgaan van de NAP. Ook zijn sleutelteksten, vertaald in Lincos, gelanceerd met behulp van de Drentse Raketclub.
Bâtacanon
Op zoek naar pre- en protobâtafysica werkt een speciale Subsectie van de NAP aan een Bâtacanon. Een canon is schijnbaar in strijd met het patafysische principe van universele gelijkwaardigheid, maar de uitverkoren werken belichten, meer nog dan de andere, het patafysisch karakter van deze en alle andere mogelijke werelden.
De Subsectie Bâtacanon stelt zich tot taak de Nederlandse cultuurgeschiedenis in een patafysisch perspectief te plaatsen; centraal staan niet zozeer schrijvers, kunstenaars of stromingen, maar afzonderlijke werken die onmiskenbaar getuigen van een al dan niet bewuste batafysische gezindheid. De Triangulatie vindt plaats langs de eerder genoemde coördinaten: denkbeeldige oplossingen, nutteloze eruditie, wilde verzamelingen, mystificaties, het oplossen van problemen die door niemand als probleem worden ervaren, het meten van het onmeetbare, het mechaniseren van het onstoffelijke, en het blootleggen van het uitzonderlijke in het meest banale detail.
Het principe van Onverschilligheid
Ook in de speurtocht naar bâtafysische meersterwerken huldigen de bâtafysici de Onverschilligheid, niet in de zin van desinteresse, integendeel: met groot enthousiasme treden ze alle werken, hoe triviaal ook, met dezelfde belangstelling tegemoet. Niet met de bedoeling het hoge neer te halen of het lage te verheffen. Alle werken worden onderzocht op hun unieke wetmatigheid, op dat wat er iets exceptioneels van maakt, iets monsterlijks. (B.D. wijst erop dat de eerste regel uit de Nederlandse literatuur niet voor niets draait om een uitzondering: 'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu'.)
Het zal weinigen verbazen dat de Subsectie daarbij stuit op in de officiële geschiedschrijving veelal verwaarloosde werken. Maar het is niet de bedoeling met alle geweld het licht van de Groene Kaars te richten op buitenbeentjes. Ook afwijkende boeken uit het oeuvre van alom gelauwerde auteurs komen aan bod. Zelfs de meest banale boeken als het telefoonboek, een tuinbouwcatalogus of de Stoomwet, kunnen onverwacht bâtafysische kenmerken bezitten.
Patafernalia
Overheidsapparaten, het ambtenarenwezen, bestuurslichamen en andere mystificaties zijn bij uitstek bâtafysisch. Titulatuur, medailles, briefhoofden, plechtig taalgebruik, stempels, bâtons, vlaggen, postzegels, zijn parafernalia die eo ipso de essentie van de Bâtafysica vormen.
De Organisatie van de Bâtafysica
'Je zit in een vak met je maten, het is dan ook de maatschappij, die is opgebouwd uit vakken. Ze meten zichzelf aan elkaar af.'
Robert Jasper Grootveld, Deskundoloog
De Bâtafysica kent een strenge hiërarchie met aan het hoofd Ons Aller Oppergemaal, OAO die de Boezem bemaalt, het stelsel van Meren, Vaarten en Kanalen die allemaal hetzelfde waterpeil hebben. OAO wordt officieel aangesproken met Stoomkathedaal van de Teroelsterkolk, Piramide van de Polder, Taj Mahal van Friesland, Nationale Vrijgezellenmachine, Alfa en Omega van Patavia of kortweg met OAO, waarbij algemene ontwikkeling zich met oneindige verbijstering dient te vermengen in de gekozen toonhoogte.
Binnen OAO staat de Machinehal centraal die wordt beheersd door de vier Tandem-Compound Stoommachines. Iedere Stoommachine kent zijn eigen Excentriek, en bestiert twee Centrifugale Slakken. Elke Excentriek kent een Pal.
De verdere Organisatie van de NAP zal worden geopenbaard in de Nieuwe Statuten die binnenkort boven water zullen komen.
De Orde van OAO
De Orde van OAO is ingericht in overeenstemming met de Architectuur van OAO. Het in principe Oneindige, maar Ronde aantal Onder-Orden bestaat uit in elkaar grijpende raderen die OAO draaiende houdt.
Iedere Onder-Orde kent zeven leden, plus één denkbeeldig reservelid, overeenkomstig de zeven plus één centrifugale pompen van OAO die strikt symmetrisch zijn opgesteld aan weerszijden van de vier Tandem-Compound Stoommachines in de Machinehal.
Iedere Orde kent een eigen kleur kwast; de kleuren verwijzen onder meer naar het buizenstelsel van onze voorzitter.
Alle kwasten kennen een rode deskundologische knoop met een witte spiraal, embleem van de eenheid in verscheidenheid, alsmede van het centrifugale en centripetale karakter van de activiteiten van de NAP.
Iedere orde is vernoemd naar een onderdeel van onze voorzitter - omdat WIJ ALLEN MET ELKAAR DE VOORZITTER VORMEN! Net als de vogels uit het Vogelparlement die, op zoek naar hun president, na een vernietigende en zuiverende tocht door het dal van de Verbijstering en Stomme Verbazing uiteindelijk zichzelf vonden.
De volgende Orden spelen een doorslaggevende rol in de verpomping van de Boezem:
- De Orde van het Vliegwiel (OV, met immuunblauwe kwast)
- De Orde van de Tandem-Compound Stoommachine (TCS, met hemelsblauwe kwast)
- De Orde van de Centrifugale Slak (OCS, met vorstelijk oranje kwast)
- De Orde van de Blaasmachine (OB, met bloedrode kwast)
- De Orde van de Persloopfilter (OP, met kosmisch eigele kwast)
- De Orde van de Pal (OPA, met pimpelpaarse kwast)
- De Orde van de Excentriek (OE, met hardroze kwast)
- De Orde van de Windkamer (OW, met ivoorwitte kwast)
- De Orde van de Smeerolie (OS, met merdrebruine kwast)
- De Orde van de Vuurgangvlampijpketel (OVV, met gitzwarte kwast)
- De Orde van de Krooshekken (OK, met gifgroene kwast)
- De Orde van de Vloeddeuren (OVD, met schuimkopwitte kwast)
Ieder lid draagt binnen zijn Orde een eigen titel; naast de Scheepskameel treffen we onder veel meer de Meerman, de Waterwolf, de Onderwaterlasser, Grevetman, Zeemonnik, Grietman, Burchtmoeder, enzovoort.
Platte piramide
Overeenkomstig het patafysische principe van universele gelijkwaardigheid kent de NAP geen verticale, maar een horizontale hiërarchie. Men neme een voorbeeld aan morosoof Jan van der Eerden (n.e.o.) die het grondplan van de piramide van Cheops herkent in het stratenplan van Den Bosch.
De NAP huldigt, overeenkomstig haar naam, de 'typisch Nederlandse' neiging tot nivelleren. Sterker: de NAP rust niet voordat iedere Nederlander een onderscheiding in de Orde van OAO bezit, voor iedereen het niveau van de NAP bereikt.
Wij plaatsen ons in de traditie van de Deskundologen die in 1969 (vulgair) onder het motto 'Alle Nederlanders zijn Uitblinkers' een Festival voor Wereldrecords organiseerden dat iedereen de kans bood een record te vestigen. Zo waren er kampioenschappen knipogen, lucifers breken, honderd meter figuurzagen, op één been staan, zich verdekt opstellen, badkamerzingen, spijkers op laag water zoeken, puntjes op de i zetten. Iedere keer als een record werd gebroken, marcheerde een fanfare door het Vondelpark die een overwinningsmars ten gehore bracht. Vergelijk het met de Paralympics waar voor iedere handicap een aparte sport is bedacht met een eigen medaille.
Bâllotage
Wie komen er in aanmerking voor een onderscheiding? Om te beginnen iedereen die - bewust of onbewust- een bijdrage heeft geleverd aan het verspreiden of verzamelen van denkbeeldige oplossingen in Patavia, en zij die de wetmatigheid van een uitzondering hebben blootgelegd.
Bij de toekenning van de onderscheidingen spelen naast persoonlijke verdiensten ook omkoperij, nepotisme, vriendjespolitiek en inteelt een doorslaggevende, zelfs principiële rol.
Het aantal onderscheidingen is mede afhankelijk van de op de markt beschikbare kwastjes.
Even is overwogen een onderscheiding in het leven te roepen voor degenen die het op wonderbaarlijke wijze is gelukt opnieuw geen onderscheiding te verkrijgen. Aangezien de onderscheiding hen echter zou diskwalificeren voor lidmaatschap van de orde voor mensen zonder onderscheiding, hebben we van deze vruchteloze, hoewel juist daarom hoogst bâtafysische handeling afgezien. Opspelden en weer afdoen en weer opspelden is een boeotische handeling, als het vullen van het ene gat met het andere.
Ook zijn er mensen die om hoogst eerbare redenen een onderscheiding weigeren: dus als iemand zonder kwast blijft... Tenslotte zijn er leden die niet eens weten dat ze onderscheiden zijn.
Een aparte categorie vormt de Bâtaclan; hieronder vallen de aspirant-leden en symbâthisanten die op studieborrels en expedities worden uitgenodigd.
Decorum
De bâtafysici lopen niet met hun insignes te koop; net als bij dubbelspionnen blijkt pas na hun dood dat ze de hoogst mogelijke onderscheidingen hebben ontvangen.
De versierselen mogen hoe dan ook niet worden gedragen in combinatie met andere onderscheidingen, tenzij hiervoor schriftelijke dispensatie is verleend door de Vier Machines. Dit verhindert ereleden als Willem Alexander helaas in het openbaar hun bâtafysische kwast te dragen.
Tevens kunnen leden van de Orde die een uniform dragen in plaats van het draagteken een bâton dragen. Op de bâtons kunnen kleine cijfers (bij herhaalde verleningen), palmtakken, kroontjes, zwaardjes, haringen, gestileerde roosjes en andere metalen versierselen worden aangebracht. Het is niet gebruikelijk om een bâton op burgerkleding te dragen; dan wordt een strikje of rozet passender geacht.
Overigens zijn we bezig een gebarentaal te ontwikkelen op basis van Overspronggebaren, waarmee bâtafysici elkaar kunnen herkennen op recepties zonder al te opzichtig blijk te hoeven geven van hun enthousiasme een gelijkgestemde te treffen. De omgeving zal denken dat het gaat om een zenuwtrek.
Inclusiviteit
De NAP is krachtens de patafysische doctrine inclusief; ze sluit niemand uit en kent ook geen bad-standing, alleen batastanding, een dakloze positie. Niemand hoeft clubtatoeages weg te laten laseren.
Om anderen niet in verlegenheid te brengen, wordt ieder lid aangemoedigd in het openbaar schamper te doen over zijn lidmaatschap van de NAP, en de gewatermerkte oorkonden te vergelijken met een zwemdiploma, een marsepeinen rijbewijs of carnavalspaspoort. Maar zij die menen dat de Bâtafysica geleerde malligheid is of een fopwetenschap dienen de uitspraak van Huizinga te overwegen dat alle cultuur is geboren in een spel op de grens van scherts en ernst.
Ieder lid kan zonder enige overtuigende reden worden overgeplaatst naar een andere orde als de Organisatie dit vereist. Dit onderstreept nog eens dat de leden er zijn voor de Orde, en niet omgekeerd. De Bâtafysica, het machtige Apparaat van OAO (dat tevens een Wezen en een Lichaam is), zal eeuwig bestaan, ook als de mensheid is vergaan.
Fiat Bâtaphysica, pereat mundus.
Copyright © 2009 The Website Story
Le Collège de 'Pataphysique
Wat is 'Patafysica?
De patafysische kalender
Getijdenboek van OAO
Wat is 'Patafysica?
De patafysische kalender
Getijdenboek van OAO
|
|